БичлэгИнгээд л надад юм бүхэн оньсого. Яагаад, юунаас болоод хүн бүхэн үйлийн үрээ эдэлж, хийсэн нүглээ төлж байдаг юм бол? Эсвэл үнэхээр бурхан гэдэг зүйл байдаг юм болов уу? Тэгээд бидний дотроо юу бодож байгааг мэдээд түүнд нь тохирсон зүйлийг өгдөг юм болов уу? Эсвэл бидний амьдрал аль хэдийнэ зурагдчихсан, бурханы бүтээл юм болов уу? Өөрөөр хэлвэл, хувь заяа гэж байдаг гэж үү? Үнэхээр л тэр хувь заяа нь байдаг юм бол би яаж ч хичээсэн, эсвэл яаж ч замаа алдсан байлаа гэсэн, миний амьдрал ямар байх нь аль дээр үед тодорхой болчихсон юм байна шдээ гэж бодмоор. Ирээдүйг хараад байдаг, далдыг хардаг хүмүүсийн өвөрмөц чадвар яаж бий болоод байна вэ? Би яагаад тэдгээр хүмүүстэй адилхан далдыг харж чадахгүй байгаа юм бол? Хүсвэл, зөн билгээ хөгжүүлвэл би сүнстэй холбогдож, далдыг харж, ирээдүйг зөгнөж чадах болов уу? гэх мэт.
Орчлон ертөнцийн хууль үнэхээр биднийг зохицуулж, үйлчилсээр байгаа. Харамсалтай нь өнөөгийн байдлаар шинжлэх ухаан энэ талаар ямар ч баримт нотолгоо, онол боловсруулж чадаагүй л байна. Өрнөдийн шинжлэх ухаан гэсэн үг л дээ. Харин дорно дахины их соёл хэдэн мянганы тэртээ энэ бүхнийг харж, судалж, номлож ирсэн байдаг нь гайхалтай. Үүнээс үүдээд миний ертөнцийг таних гэсэн хүсэл, ойлгомжгүй, нууцлагдмал зүйлсийн мөн чанар, уг шалтгааныг олох гэсэн эрмэлзэл намайг хөтөлсөөр буддын гүн ухаанд оруулж орхив өө. Буддын гүн ухаанд аль хэдийнэ номлогдож, нотлогдсон зүйлсээс өрнөдийн шинжлэх ухаан өнөөдөр дөнгөж сүнс байдаг гэдгийг л батлаад байна. Мөн хүний биеийн гэрлэн бүрхүүл буюу аура байдаг, хүнд энергийн 7 бие байдаг гэх мэт. Бас сүнс гэдэг нь 7 г /яг сайн санахгүй байна. Энэ хавьцаа л байсан байх аа/ жинтэй, хүний атгасан гарын дайтай цагаан гэрэл байдаг гэх мэт.
Буддын шинжлэх ухаан агуу гэдэгтэй хэн ч маргалдахгүй биз. Одоогоос 70 жилийн өмнө нас барж, оршуулагдсан Чойжин ламын цогцос өдгөө бүтнээрээ байгаа. Шилэн хоргонд хийж тавьсан хүний цогцосноос амьсгал гарч, музейн харуулыг өглөө босоод харахад шил нь хөлөрсөн байдаг гээд бод доо. Бас үхээд 70 жил болсон хүний биеийг газар дороос гаргаж ирэхэд хөл гар нь үеэрэ нугарч, уян хатан хэвээрээ байсан гэхэд итгэмээргүй. Гэвч энэ бол үнэн. Тэр хүн буддын шашныг ихэд гүн судалсан хүн байсан гэнэ лээ. Магадгүй буддын “бие хувилах эрдэм” буюу анагаах ухааны нэг төрөл болох хүний биеийн анатоми, энергийн хууль, огторгуй, хий, эд эс /биологий, хими, физик, одон орон судлал ч орсон юм билүү, бүү мэд/ зэрэг маш олон төрлийн шинжлэх ухаанд нэвтэрч, дэлхийд гайхагдаад байгаа энэ чанараа олсон байх. Энэ бол буддын шинжлэх ухаануудын зөвхөн нэг л хэсэг. Гэтэл би христийн нэгэн ламын цогцос бүв бүтнээрээ олдлоо гэж хэзээ ч сонсож байгаагүй. Лал, христийнхэн хүн үхсэнийхээ дараа бурхантай уулзаж, шүүлтэнд ордог. Сайн юм хийж, сайн амьдарсан нь бурхантай хамт диваажинд үлддэг, муу юм хийсэн нь там руу шидэгддэг ч билүү, бурханд шийтгэгддэг гэсэн сургаальд итгэдэг. Гэтэл буддынхан болохоор хүн үхээд төрөл арилжиж, ахин өөр биед шилждэг гэнэ. Энерги, сэтгэл гэдэг эхлэл, төгсгөлгүй бөгөөд, нэг биеэс нөгөө биед шилжсээр мөнх оршдог гэнэ. Би лав буддын үзэлд л итгэнэ. Учир нь нас барсан хүнд тавьсан тэмдэг, хойд төрлийнх нь шинээр төрсөн хүүхдэд илэрдэг шүү дээ. Бас хувилгаан хүний хойд дүр илрээд, урьд насандаа эдэлж хэрэглэж байсан зүйлээ таниад байдаг гэх мэт. Энэ бүгд хүн ахин төрдгийг гэрчилнэ. Үүний хажууд христ, лалынхны үзэл зохиосон зохиол юм шиг л санагддаг.
Бас миний сонирхоод байдаг өнөөх хойд нас, сүнс, дараа төрөл, үйлийн үр гэх мэт зүйлсийг маш нарийн, басхүү тун ч гүн философитой, уран яруу бичсэн байдгийг нь яана. Хип хоп дуулдаг нэг бацаан буддын судруудыг монгол хэл дээр олж хараад уншъя ч гэсэн ойлгохооргүй. Хүний оюуны бүтээлийн охь гэмээр ч юм шиг. Хүн үхээд 49 хонохдоо юу юутай тулгардаг вэ гэдгийг хүртэл бичсэн байдаг. Гэхдээ энийг уншихад яагаад ч итгэх арга байхгүй. Учир нь үхээгүй хүн л энэ бүхнийг бичсэн байгаа. Гэтэл үхсэн хойно юу болохыг яаж харж, бичсэн юм бол гэж бодогдоно.
Ингээд л, олон юм бодож, өөрөө өөртөө асуулт тавиад явж байдаг юм даа. :)
либертаранизм чинь миний ойлгосноор бас карматай адилхан юм ярьдаг юм билээ, би тэгээд өөрийгөө либертари хүн гэж бодооол алхаж байна.